Władze samorządowe Gminy Rydzyna, przedstawiciele samorządu powiatu leszczyńskiego, dyrekcja wraz z pocztem sztandarowym Szkoły Podstawowej im. 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich w Rydzynie złożyli dziś – 28 stycznia 2020 r. – hołd rozstrzelanym w Rydzynie w dniu 28 stycznia 1945 r. W 75. rocznicę zbrodni przypominamy tamte tragiczne wydarzenia, aby młodzi mieszkańcy naszej gminy znali historię ziemi rydzyńskiej.

Fragmenty z książki : „MIEJSCA PAMIĘCI NARODOWEJ W GMINIE RYDZYNA” – Edward  Pisarczyk oraz „ZIEMIA LESZCZYŃSKA STYCZEŃ 1945” – Jerzy Bogdanowicz:

Wycofująca się na zachód, rozbita spadochronowo-pancerna dywizja „Herman  Göring” pod dowództwem von Schillinga rozlokowała się w domach na przedmieściach Rydzyny, gdzie niektórzy mieszkańcy szykowali już flagi polskie. Pozostali w Rydzynie niemieccy mieszkańcy donieśli hitlerowcom, kto z Polaków szykował flagi. Aresztowani zostali Adela Płaczek, Jadwiga Olesińska, Roman Drewniak, Stanisław Tomczak i Edward Kuźniak, dołączyło do nich 3 zamiejscowych woźniców Stefan Bieniaszek, Czesław Grzęda i Piotr Kokot. Aresztowanych prowadzili hitlerowcy pod eskortą w stronę cmentarza przy ul. Kościuszki w Rydzynie. Tam stawiali ich po dwóch pod murem i strzelali w plecy, dobijając strzałem w głowę. Jako ostatni został rozstrzelany Edmund Kuźniak, najmłodszy z aresztowanych. Początkowo rozstrzelanych w dniu 28.01.1945 r. pochowano w różnych częściach cmentarza. Dopiero jakiś czas potem ekshumowano zwłoki i szczątki złożono w jednym miejscu. W 1987 r. władze Rydzyny sfinansowały wykonanie jednolitych pomników dla wszystkich poległych w rydzyńskiej  egzekucji.

Wzdłuż głównej alei Cmentarza Parafialnego w Rydzynie znajduje się 8 grobów młodych mieszkańców Rydzyny i okolic, rozstrzelanych przez hitlerowców w ostatnim dniu wojny. Na każdym z nagrobków jest pionowa, czarna tablica z nazwiskiem i datą urodzenia. Przy grobach stoi obelisk z tablicą i napisem

„TU ZOSTALI POGRZEBANI ROZSTRZELANI PRZEZ SIEPACZY HITLEROWSKICH NA PRZEDMIEŚCIU RYDZYNY DNIA 28 STYCZNIE 1945 R. NAJLEPSI SYNOWIE I CÓRKI POLSKI. CZEŚĆ IM I CHWAŁA.”